Με τη μεταμόσχευση προσώπου περνάμε τα όρια.
«Αυτός που πρέπει να τα θέσει είναι ο χειρουργός. Αυτή είναι η άμυνά του, να δηλώσει εκ των προτέρων με ποιά ομάδα είνα, χωρίς να σύρεται από την αποτυχία ή την επιτυχία της μεθόδου»
Μεγάλη υπόθεση η ομορφιά και η συντήρηση της νιότης. Πολύ παλιά αυτή η «τέχνη». Χάνεται η αφετηρία της, ίσως κάπου στα πρώτα ιστορικά βήματα του ανθρώπου. Άλλωστε, η αυτοπεποίθηση που δίνει το βλέμμα και η αποδοχή των άλλων ήταν από παλιά, ένα ισχυρό κίνητο για τη γυναίκα ποιυ ήθελε να παραμένει νέα, ακόμη και όταν άρχιζε το τέλος του αναπαραγωγικού θαύματος. Σήμερα, το λίφτινγκ, τα ενέσιμα υλικά, οι πλαστικές επιδιορθώσεις σε κάθε πιθανό και απίθανο σημείο του σώματος βρίσκουν οπαδούς ακόμη και στο ανδρικό φύλο, που μέχρι πρότινος εάν δεν χλεύαζε, τουλάχιστον αδιαφορούσε για όλα αυτά. Όμως, ποιό είναι το όριο σε αυτήν την έξωθεν επανορθωτική παρέμβαση στην ανθρώπινη φύση;
Η πρόσφατη δημοσιοποίηση της έγκρισης που έδωσε το αρμόδιο ιατρικό συμβούλιο στις ΗΠΑ για να γίνει πράξη η πρώτη - νόμιμη - μεταμόσχευση προσώπου, θέτεις επί τάπητος το ζήτημα των ορίων. Και όχι μόνον αθυτών που αφορούν την υγεία , αλλά κια την ηθική και την προσωπικότητα. Ια όλα αυτά συζητήσαμε με τον γνωστό πλαστικό χειρουργό Κο Ιωάννη Λύρα, διευθυντή Κλινικών Πλαστικής Χειρουργικής στην Ελλάδα και πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Πλαστικής Χειρουργικής της ACEIP. Όταν τον συναντήσαμε , αρκετό καιρό πριν από τη δημοσιοποίηση της είδησης για την πρώτη μεταμόσχευση προσώπου, είχε μόλις επιστρέψει από ένα συνέδριο στη Νίκαια της Γαλλίας και δεν μας έκρυψε την ταραχή που ένιωσε από το θέμα που έθεσαν προς συζήτηση Αγγλοσάξονες συνάδελφοί του. Και το θέμα δεν ήταν άλλο από τη μεταμόσχευση προσώπου.
Πως γίνεται, μετά τις χιλιάδες επεμβάσεις πλαστικής χειρουργικής που έχετε στο ενεργητικό σας, να δηλώνετε σοκαρισμένος στην προοπτική της μεταμόσχευσης προσώπου; Τί σας προκαλεί αυτό το σοκ;
Το γεγονός ότι περνάμε τα όρια. Και τα όρια είναι η προσωπικότητα. Τεχνικά, η μεταμόσχευση είναι εύκολη. Όπως ακριβώς με το χέρι, με ένα όργανο. Αλλά το χέρι δεν έχει προσωπικότητα, ούτε ταυτότητα. Και όταν στου δίδεται η δυνατότητα να συζητάς για μεταμόσχευση της ταυτότητας, σημαίνει ότι έχει περάσει τα όρια και έχεις φτάσει πολύ κοντά στο Θεό κια στον ήλιο. Και τότε, μπορεί να καείς.
Οι πιθανές επιπτώσεις που θα έχει η αλλαγή προσώπου στο λήπτη, ποιές είναι ;
Κατ'αρχάς νομικές, γιατί το πρόσωπο είναι η ταυτότητα. Ηθικές. Γιατί πρέπει να αποφασίσεις τίνος το πρόσωπο θα επιλέξεις. Ποιός ήταν ο δότης? Ήταν καλός ή κακός? Παίρνεις μαζί με το πρόσωπο και την ιστορία του? Και αν η πρώτη επέμβαση αποτύχει, τί ανταλλακτικά έχεις? Μην ξεχνάτε ότι οι επεμβάσεις έχουν και ένα, έστω μικρό ποσοστό αποτυχίας. Φυσικά υπάρχουν και άλλες προεκτάσεις που συνδέονται με τα κληρονομικά δικαιώματα. Ενα ερώτημα που τίθεται είναι εάν η γυναίκα ή το παιδί του δότη έχουν κληρονομικά δικαιώματα προς το λήπτη.
Ποιοί είναι οι εν δυνάμει ενδιαφερόμενοι ;
Θεωρητικά υπάρχουν τρεις κατηγορίες ανθρώπων. Αυτοί που είχαν ένα τρομακτικό ατύχημα. Αυτοί που είχαν ένα τρομακτικό ατύχημα, οι παράνομοι και κάποιες υποκατηγορίες, όπως οι ψυχωτικοί.
Από τί θα εξαρτηθεί η πραγματοποίηση και η συνέχιση αυτού του τύπου επεμβάσεων ;
Από τη ζήτηση. Δηλαδή από αυτούς που «έχασαν» το πρόσωπό τους ή από αυτούς που θέλουν να το αλλάξουν. Αλλά σε αυτό το σημείο είναι σημαντικός ο ρόλος του χειρουργού. Αυτός πρέπει να θέσει τα όρια και μάλιστα πριν μπει στην «παραγωγική διαδικασία» Αυτή είναι η άμυνά του, να δηλώσει εκ των προτέρων με ποιά ομάδα είναι, χωρίς να σύρεται από την αποτυχία ή την επιτυχία της μεθόδου.
Τον ρωτήσαμε για τα δικά του όρια.
Ανάμεσα στο καλό και στο κακό, είμαι με το πρώτο. Το καλό ή το κακό δεν το προσδιορίζω εγώ. Το προσδιορίζει η κοινωνία και το Σύνταγμα. Δεν θα έκανα ποτέ μεταμόσχευση κλεμμένου οργάνου, ούτε προσώπου, για τους λόγους της ταυτότητας. Όπως δεν θα έκανα ποτέ επέμβαση επαναπροσδιορισμού του φύλου, χωρίς να υπάρχει εκ των προτέρων δικαστική απόφαση.
Πώς γίνονται στην Ελλάδα αυτές οι επεμβάσεις ;
Συνήθως το δικαστήριο αναγκάζεται να αποδεχθεί μία τετελεσμένη κατάσταση. Γι'αυτό το λόγο, στην Ελλάδα οι επεμβάσεις γίνονται, αν γίνονται, παράνομα. Σε άλλες χώρες, όπως η Νορβηγία ή η Σουηδία, αναλαμβάνει το κράτος τα έξοδα της επέμβασης. Σε αυτές τις περιπτώσεις έχουμε καλή επέμβαση. Για τον επαναπροσδιορισμό του φύλου, η συζήτηση ξεκίνησε στη δεκαετία του '50 και είναι γνωστά τα κριτήρια της Βαλτιμόρης.
Ποιά είναι αυτά τα κριτήρια ;
Ο άνθρωπος που επιθυμεί να υποβληθεί σε αυτή την επέμβαση πρέπει τους τελευταίους έξι μήνες να εργάζεται ως άτομο άλλου φύλου. Τα τελευταία δύο χρόνια πρέπι να ντύνεται ως άτομο άλλουν φύλου και να έχει εξετασθεί από ομάδα ειδικών και των δύο φύλων, καθώς και από ψυχολόγους, οι οποίοι θα εγκρίνουν την όλη διαδικασία. Σε αυτό το ταξίδι, ο άνθρωπος που επιλέγει τον επαναπροσδιορισμό του φύλου δεν μπορεί να είναι μόνος. Επομένως, χρειάζεται να αποδεχθείτην αλλαγή τουλάχιστον ένας κηδεμόνας. Επίσης, τα δύο τελευταία χρόναι πρέπει να έχει κάνει μαθήματα πολιτικής και κοινωνικής συμπεριφοράς σε ό,τι αφορά το άλλο φύλο.
Έχετε ενστάσεις και για την αποκατάσταση της μαστεκτομής με εμφυτεύματα ;
Αντιθέτως, Η ογκολογία του μαστού σημείωσε απίστευτη πρόοδο. Κι αυτός είναι ο λόγος που έφερε στη ζωή μας την αποκατάσταση μαστού. Σήμερα, η γυναίκα με καρκίνο μαστού δεν πεθαίνει. Όμως, σε αυτήν την περίπτωση βάζω τον πλαστικό χειρουργό δεύτερο. Θέλω τον πρώτο λόγο να έχει ο ογκολόγος. Και από αυτόν θέλω να ζητήσω μία χάρη. Να κάνει τη γυναίκα πιο αισιόδοξη. Να την προετοιμάζει για την αποκατάσταση, αφού προηγηθεί η θεραπεία της.
Και αν προκληθεί νέα βλάβη από τα εμφυτεύματα ;
Δεν υπάρχει καμία περίπτωση η αποκατάσταση μετά τη μαστεκτομή να προκαλέσει νέο καρκίνο. Σκεφτείτε ότι η αμερικανική υπηρεσία που ελέγχει αυτά τα θέμα έχει επιτρέπει την αποκατάσταση μαστού με εμφυτεύματα μετά τη μαστεκτομή, ενώ απαγορεύει την αισθητική επέμβαση με εμφυτεύματα για επανορθωτική αυξητική. Υπάρχουν δείγματα από το Ινστιτούτο Ογκολογίας του Παρισιου στα οποία φαίνεται ότι στις γυναίκες που έχουν κάνει αισθητική επέμβαση μαστού έχει μειωθεί η συχνότητα καρκίνου.
Όμως, πώς εξηγεί το γεγονός ότι πληθαίνουν τα περιστατικά για βλάβες καρκινικές σε όργανα όπως το συκώτι, λόγω της έγχυσης κυττάρων από οργανισμούς σε εμβρυακή κατάσταση ;
Αναφέρεστε σε μιαν άλλη κατηγορία, η οποία έχει σχέση με την αντιγήρανση και την ανανέωση. Αυτό θα είναι το άλλο μεγάλο θέμα που θα ανοίξει τα επόμενα χρόνια. Θα μετακινηθεί η συζήτηση από την πλαστική χειρουργική , όταν απενοχοποιηθεί και όταν δούμε πια ότι αφορά το 1% του συνολικά ενεργού πληθυσμού μιας χώρας. Για την ακρίβεια, το ποσοστό του πληθυσμού που προβλέπεται ότι θα προσφύγει στον πλαστικό χειρουργό για αισθητικούς λόγους υπολογίζεται στο 0,5% και αναμένουμε να ανέβει. Στις ΗΠΑ έχει ξεπεράσει το 1%. Όταν λοιπόν οριστικοποιηθεί αυτή η συζήτηση θα ανοίξει το θέμα της ουσιαστικής αντιγήρανσης μέσα από το χειρισμό των ουσιών του οργανισμού, των ορμονών. Αυτό ήδη γίνεται στην Ελβετία και στις ΗΠΑ. Βεβαίως, οι πρώτοι χειρισμοί έγιναν χωρίς επιστημονικό έλεγχο.
Για παράδειγμα, μία ηθοποιός που ήθελε να μείνει νέα έπαιρνε ορμόνες 20χρονης, με συνέπεια τον καρκίνο του συκωτιού. Όχι γιατί έπαιρνε ορμόνες, αλλά γιατί δεν περιοριζόταν στη συντήρηση, λαμβάνοντας δόση 20χρονης ! Αυτό το θέμα, όμως, θα ανοίξει τα επόμενα χρόνια γιατί αφορά το 30% του συνολικού πληθυσμού. Ένας στους τρεις δεν θέλει να γεράσει.
Και για τα ενέσιμα προϊόντα ;
Αναφέρεστε στην αλλαντοτοξίνη, ένα πυροτέχνημα που θα σταματήσει. Είναι πρωτεϊνες που έχουν μία βραχεία επίδραση πάνω στους μυς. Δεν είμαι εναντίον γιατί έχει μία χρησιμότητα, αλλά αδιάφορος γιατί είναι περιορισμένης χρησιμότητας. Χίμαιρα. Μία διέξοδος μικρής διάρκειας.
Και το φαινόμενο να προστρέχει μία γυναίκα για αισθητική επέμβαση χωρίς να συντρέχουν σοβαροί λόγοι, πώς αντιμετωπίζεται ;
Ξέρετε ποιό είναι το κίνητρο γι'αυτές τις γυναίκες? Η αυτοπεποίθηση. Η άποψή τους για το πώς εμφανίζονται και όχι η άποψη των άλλων. |
